Konferencja: Oddziaływać skutecznie – profilaktyka oparta na podstawach naukowych i dowodach

Termin: 28 maja 2025.

Miejsce: konferencja odbędzie się na terenie Centrum Konferencyjnego WEST GATE – al. Jerozolimskie 92 w Warszawie (w pobliżu znajdują się publiczne miejsca parkingowe).

Organizator: Fundacja Poza Schematami.

Celem konferencji jest dostarczenie aktualnej, opartej na dowodach naukowych, wiedzy z zakresu profilaktyki używania substancji psychoaktywnych przez uczniów oraz podejmowania innych zachowań ryzykownych. Adresaci to pracownicy merytoryczni szkół i placówek systemu oświaty:

– dyrektorzy szkół,

– pedagodzy,

– psycholodzy,

– profilaktycy,

– nauczyciele z placówek oświatowo-wychowawczych.

Na życzenie uczestnicy mogą otrzymać zaświadczenie uczestnictwa w konferencji.

Udział w konferencji jest nieodpłatny, w trakcie konferencji przewidziano przerwy kawowe i lunch dla uczestników (mięsny i wegetariański).

Program konferencji

08:00 – rejestracja uczestników.

09:00 – 09:15 Przywitanie, wprowadzenie.

System i standardy

09:15 – 10:00 Profilaktyka w ujęciu systemowym – Anna Borucka

Opis System Rekomendacji Programów Profilaktycznych i Promocji Zdrowia Psychicznego, Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji oraz zasad potwierdzania kwalifikacji w zakresie profilaktyki uzależnień.

10:00 – 11:30 Standardy profilaktyki adresowanej do uczniów opartej na podstawach naukowych – dr Agnieszka Pisarska

Opis najważniejszych standardów w profilaktyce, w tym Europejskie Standardy Jakości w Profilaktyce Uzależnień od Narkotyków (EDPQS) – EMCDDA oraz Międzynarodowe Standardy Profilaktyki Używania Substancji Psychoaktywnych (UNODC). Strategie profilaktyczne (wiodące i uzupełniające) – przegląd. Czynniki ryzyka i czynniki chroniące związane z zachowaniami ryzykownymi (wymiar jednostkowy, rówieśniczy, rodzinny i szkolny). Ewaluacja programów profilaktycznych i promocji zdrowia.

11:30 – 11:45 Dyskusja, pytania (moderowanie – M. J. Sochocki)

11:45 – 12:00 Przerwa

12:00 – 12:45 Najważniejsze warunki skuteczności programów profilaktycznych realizowanych w szkołach – Elżbieta Stawecka

Omówienie cech skutecznych i nieskutecznych programów profilaktycznych realizowanych w szkołach. Przegląd skutecznych i nieskutecznych ofert profilaktycznych oferowanych szkołom i placówkom systemu oświaty.

12:45 – 13:15 przerwa obiadowa

Różne wymiary profilaktyki

13:15 – 14:00 Profilaktyka zachowań samobójczych w środowisku szkolnym – dr hab. Krzysztof Ostaszewski

Uwarunkowania zachowań samobójczych uczniów ze wskazaniem na działania profilaktyczne.

14:00 – 14:45 Profilaktyka: specyficzne potrzeby uczniów głuchych i słabosłyszących oraz g/Głuchych specjalistów – wyzwania, możliwości, potrzeby – Karolina Smakowska-Danis

Specyficzne trudności i bariery jakich doświadcza społeczność osób g/Głuchych w dostępie do treści edukacyjnych, w tym profilaktycznych. Potrzeby zarówno głuchych uczniów jak i specjalistów szukających wsparcia. W wykładzie zostaną uwzględnione również praktyczne wskazówki jak budować  takie oddziaływania (w środowisku szkolnym), aby jak najpełniej przekazać wiedzę dotyczącą m.in. podejmowania zachowań ryzykownych takich jak np. sięganie po napoje alkoholowe i inne substancje psychoaktywne. 

14:45 – 15:30 Wybrane propozycje programów profilaktycznych opartych na naukowych podstawach – Marcin J. Sochocki

Prezentacja wybranych rekomendowanych programów profilaktycznych.

15:30 – 15:45 Dyskusja, pytania (moderowanie – M. J. Sochocki)

15:45 – 16:00 Zakończenie konferencji

Zapisy:

https://fundacjapozaschematami.pl/konferencja/

****************************************************************************************************

Numer i nazwa zadania konkursowego: 2/HM „Organizacja konferencji dotyczących profilaktyki zaadresowanej do dzieci i młodzieży dla osób pracujących z dziećmi i młodzieżą”.

Nazwa własna projektu: „Profilaktyka używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych – konferencja”.

1,5% podatku dla Fundacji Poza Schematami

Zapraszamy do przekazywania 1,5% podatku z rocznych rozliczeń na działalność Fundacji Poza Schematami.

Zaproszenie na konferencję: „Wychowanie cyfrowe. Jak nauczyć dzieci mądrze korzystać z mediów elektronicznych”

Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom – inicjator kampanii społecznej oraz Fundacja Poza Schematami – realizator kampanii
„Pierwsze kroki w (cyber)Świecie” zapraszają na konferencję prasową Wychowanie cyfrowe. Jak nauczyć dzieci mądrze korzystać z mediów elektronicznych.

Webinaria

Zapraszamy do zapoznania się z cyklem wykładów na temat profilaktyki zachowań ryzykownych w szkołach i w społecznościach lokalnych.

Szkolenia dla trenerów

Celem projektu było przeszkolenie trenerów mających uprawnienia do szkolenia realizatorów programu profilaktycznego „Wspólne kroki w Cyberświecie”.

Aktualne informacje na temat szkoleń: https://fundacjapozaschematami.pl/szkolenia-wspolne-kroki-w-cyberswiecie/

Szkolenia „Wspólne kroki w Cyberświecie”

Fundacja Poza Schematami zaprasza na szkolenia dla przyszłych realizatorów REKOMENDOWANEGO programu profilaktycznego „Wspólne kroki w Cyberświecie”.

Nadużywanie cybermediów i inne problemy behawioralne (II edycja)

W ramach projektu wydano broszurę „Nadużywanie cybermediów i inne problemy behawioralne wśród dzieci i młodzieży – od badań do profilaktyki”, przeprowadzono także jej dystrybucję wśród samorządów prowadzących szkoły i placówki.

Loguj się z głową!

Wydano następujące broszury:

   1) „’Loguj się z głową!’. Program edukacyjno-profilaktyczny dla dzieci z klas I–III szkół podstawowych”,

   2) „’Loguj się z głową!’. Program edukacyjno-profilaktyczny dla dzieci z klas IV–VI szkół podstawowych”,

   3) „’Loguj się z głową!’. Scenariusze zajęć dla uczniów klas VII–VIII szkół podstawowych”,

   4) „’Loguj się z głową!’. Scenariusze zajęć dla uczniów szkół ponadpodstawowych i ich rodziców”.

Przeprowadzono dystrybucję wśród szkół i placówek oświatowych.

Standardy jakości

Odbiorcy to:

1. decydenci odpowiedzialni za realizację gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii (przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego) oraz
2. kadra pedagogiczna szkół i placówek oświatowych.

Nazwa zadania: „Promocja standardów jakości w profilaktyce używania substancji psychoaktywnych zaadresowanej do dzieci i młodzieży wraz z Systemem Rekomendacji Programów Profilaktycznych i Promocji Zdrowia Psychicznego w placówkach realizujących programy profilaktyki uniwersalnej”.

Publikacje i materiały

Broszura "Oddziaływać skutecznie": https://programyrekomendowane.pl/biblioteka/oddzialywac-skutecznie-profilaktyka-oparta-na-podstawach-naukowych-i-dowodach-publikacja-dla-przedstawicieli-jednostek-samorzadu-gminnego-oraz-szkol-i-placowek-oswiatowych-agnieszka-pisarska/

Webinaria: https://programyrekomendowane.pl/biblioteka/

Kampania edukacyjna

Kampania „Na zdrowie” powstała z inicjatywy Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. Jej realizatorem była Fundacja Poza Schematami. Celem kampanii był wzrost wiedzy osób dorosłych na temat negatywnego wpływu alkoholu na zdrowie fizyczne i psychiczne.

Kampania rozpoczęła się we wrześniu 2023 r. i obejmowała prowadzenie strony internetowej www.kampanianazdrowie.pl, oddziaływania za pośrednictwem PR i w mediach społecznościowych oraz produkcje audio-wizualne. Strona internetowa kampanii stanowi kompendium wiedzy na temat szkód jakie wiążą się ze spożywaniem alkoholu. Zamieszczano tam także informacje na temat korzyści związanych z ograniczeniem picia i abstynencją. Zorganizowano konferencję prasową. Kampania obecna była na Facebooku i Instagramie.

Zachęcamy do zapoznania się ze spotem kampanijnym oraz kilkoma krótkimi filmami edukacyjnymi adresowanymi do różnych grup: kobiet, mężczyzn, młodych dorosłych, rodziców, seniorek i seniorów.

Kampania zakończyła się 31 grudnia 2023 r.

Broszura dla kadry pedagogicznej

W 2022 r. przygotowaliśmy i opublikowaliśmy broszurę „Nadużywanie cybermediów i inne problemy behawioralne wśród dzieci i młodzieży – od badań do profilaktyki”. Publikacja ma na celu dostarczenie informacji na temat wybranych uzależnień behawioralnych, przydatnych w pracy z uczniami szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Autorkami publikacji są specjalistki posiadające wieloletnie doświadczenie w realizacji działań o charakterze profilaktycznym i edukacyjnym – dr Magdalena Rowicka oraz Karolina Van Laere. Konsultant merytoryczny to prof. dr hab. Jacek Pyżalski.

Prowadzenie serwisów internetowych bezchemiinadrodze.pl i dopalaczeinfo.pl

Realizacja projektu miała na celu wzrost wiedzy adolescentów, młodych dorosłych, specjalistów oraz uczestników ruchu drogowego na temat ryzyka używania substancji psychoaktywnych.

Broszury z serii „Rysia i Tolek” – kolejne edycje

Kolejne wydanie broszur jest efektem sukcesu materiałów edukacyjnych opracowanych, wydanych i dystrybuowanych podczas poprzednich edycji projektów. Materiały te, adresowane do dzieci, ich rodziców i nauczycieli zostały opracowane zgodnie z założeniami oddziaływań opartych na naukowych podstawach. Warto podkreślić, że ich zawartość merytoryczna, układ oraz rozwiązania graficzne zostały przygotowane z uwzględnieniem uwag adresatów (materiały poddawane były ewaluacji).

W 2022 r. wydaliśmy:
1) publikację dla dzieci – „Rysia i Tolek na Cyberzachodzie, czyli opowieść o tym jak dwóch małych śmiałków Internet przemierzało i wiele przygód miało”,
2) broszurę dla specjalistów prowadzących zajęcia profilaktyczne dla dzieci – „Kreatywna profilaktyka dla najmłodszych. Poradnik dla realizatorów zajęć”,
3) materiały dla dzieci – „Rysia i Tolek w Krainie Zdrowych Nawyków”,
4) „Jak chronić swoje dziecko przed nałogowymi zachowaniami? Poradnik dla rodziców”.

W 2024 r. przygotowujemy kolejne wydanie broszury „Rysia i Tolek na Cyberzachodzie” wraz z dystrybucją.

Kampania społeczna adresowana do rodziców przedszkolaków

Kampania „Pierwsze kroki w (cyber)Świecie” ma charakter informacyjno-edukacyjny, skierowana jest do rodziców i opiekunów dzieci w wieku przedszkolnym (od 2024 r. także - wczesnoszkolnym). Jej celem jest ograniczenie używania urządzeń cyfrowych przez małe dzieci, zwłaszcza bez kontroli i asysty dorosłych. Działania kampanii nie zmierzają do zablokowania kontaktów małych dzieci z cyberświatem w ogóle. Celem jest propagowanie takich zasad i wzorów, które służą bezpiecznemu i kreatywnemu używaniu cybermediów przez dzieci.

Kampanię zaplanowano do realizacji w latach 2022–2023 i przedłużono na 2024 r. i 2025 r. Powstała strona pierwszekroki.net, prowadzone są oddziaływania poprzez media społecznościowe. Przygotowano spoty i produkcje audiowizualne prezentujące zalecenia pedagogów i psychologów, a także piosenkę promującą kampanię. Funkcję ambasadora kampanii (do 2023 r.) objął Szymon Majewski, znany dziennikarz i osobowość medialna.

Dla dziennikarzy, w 2022 r., zorganizowano konferencję prasową, następne odbyły się w 2023 r. i 2024 r. Z kolei dla rodziców i opiekunów opracowano poradniki (część I i część II) na temat sposobów postępowania w trudnych wychowawczo sytuacjach związanych z nowymi mediami. Poradnik zawiera opisy takich sytuacji wraz z praktycznymi wskazówkami ich rozwiązywania.

Strona internetowa i materiały edukacyjne dla młodzieży na temat profilaktyki zachowań ryzykownych

Celem zadania było ponadto przygotowanie audiowizualnych i drukowanych materiałów profilaktycznych na temat zagrożeń związanych z piciem alkoholu. Adresaci to młodzież w wieku 12-17 lat, osoby pracujące w szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych oraz inni realizatorzy działań profilaktycznych.

1 czerwca 2022 r. uruchomiliśmy stronę dla młodzieży. Serdecznie zapraszamy: niebotak.pl

Scenariusze zajęć profilaktycznych dla uczniów klas I i II szkół ponadpodstawowych

Scenariusze zajęć profilaktycznych dla uczniów klas VI – VIII

Profilaktyka w zakładach pracy

Odbiorcy projektu to kadra zarządzająca zakładów pracy oraz pracownicy. Program powstał z wykorzystaniem badań ewaluacyjnych. Przygotowano wersję pilotażową, którą wdrożono w kilku zakładach pracy o różnym charakterze.

Podstawowe elementy programu to:

• scenariusze zajęć z kadrą kierowniczą wraz z materiałami (wersja elektroniczna, drukowana na potrzeby szkoleń),

• szkolenie dla kadry kierowniczej (o charakterze warsztatowo-wykładowym),

• drukowana broszura edukacyjna dla pracowników,

• drukowana ulotka informacyjna dla pracowników.

Sytuacja społeczności szkolnych w chwili powrotu do nauki stacjonarnej – Kinga Sochocka i Karolina Van Laere

„Wspólne kroki w Cyberświecie” – kolejne edycje programu

„Wspólne kroki w Cyberświecie” to program mający na celu zapobieganie e-uzależnieniom wśród dzieci poprzez dostarczanie wiedzy na temat zagrożeń związanych z uzależnieniami behawioralnymi, a także kształtowanie ważnych umiejętności obniżających ryzyko wystąpienia uzależnienia. Autorami programu są specjaliści związani z Fundacją Poza Schematami. Prowadzona ewaluacja programu potwierdziła jego skuteczność.

W 2024 r. wdrażana była 7 edycja tego projektu – przeszkolono realizatorów i przeprowadzono zajęcia w 140 klasach.

Aktualne informacje na temat szkoleń: https://fundacjapozaschematami.pl/szkolenia-wspolne-kroki-w-cyberswiecie/

Źródła informacji na temat programu

• Publikacje w czasopismach recenzowanych

1. Ostaszewski K., Pisarska A., Sochocka K., Sochocki M. J., Van Laere K., Skuteczność programu edukacji medialnej dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym, „Edukacja” 2020, 3(154), 6–22.

2. Walczak B., Sochocki M. J., Program profilaktyki nadużywania Internetu i mediów elektronicznych: komunikat z badań ewaluacyjnych, „Problemy Wczesnej Edukacji”, 53(2), 2021, s. 78–90.

• Inne materiały

3. Dobre praktyki

4. Jabłoński P., Informacja o programie, podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Rozwiązywania Problemów Uzależnień z dnia 10 września 2018 r., s. 9.

5. Sochocki M. J., „Wspólne kroki w Cyberświecie” – program profilaktyczny dla trzecioklasistów, w: A. Malczewski, W. Liwski (red.), Przeciwdziałanie uzależnieniom, perspektywa lokalna, krajowa oraz międzynarodowa, Polska Fundacja Pomocy Humanitarnej Res Humanae, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2020.

6. Sochocki M. J., „Wspólne kroki w Cyberświecie” – przykład wykorzystania ewaluacji formatywnej i procesu oraz prezentacja wybranych wyników ewaluacji konkluzywnej, prezentacja podczas VII Ogólnopolskiej Konferencji „Narkotyki – Alkohol. Polityka, Nauka i Praktyka.”, 20-22 października 2020 r. (Sesja problemowa 4 – Druga fala ewaluacji).

7. Strona internetowa programu: www.wspolnekroki.pl

8. Strona programy rekomendowane: https://programyrekomendowane.pl/programy/profilaktyka-uniwersalna/wspolne-kroki-w-cyberswiecie/

9. Informacje dla szkół i samorządów: https://fundacjapozaschematami.pl/szkolenia-wspolne-kroki-w-cyberswiecie/

Program profilaktyczny FRPH

Podstawowym celem zadania było przygotowanie programu profilaktyki uniwersalnej (bazującego na naukowych podstawach), zapobiegającego używaniu przez młodzież środków odurzających, substancji psychotropowych i nowych substancji psychoaktywnych. Odbiorcy do uczniowie klas 7 i 8 szkół podstawowych, klas 1 szkół ponadpodstawowych oraz ich rodzice bądź opiekunowie.

Podczas opracowywania, program poddawano wszechstronnej jakościowej i ilościowej ewaluacji. Zostały przygotowane różnorodne materiały online i w formie wydrukowanych broszur dla uczniów, ich rodziców i realizatorów.

Broszura dla kierowców MPT

Zadanie sfinansowano ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych na podstawie umowy z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Umowę zawarto w wyniku zakończenia procedury konkursowej na realizację zadania z zakresu zdrowia publicznego, określonej w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 31 października 2017 r. w sprawie uzyskiwania dofinansowania realizacji zadań ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych (Dz.U. z 2017 r., poz. 2029).

Projekt trwał od stycznia do listopada 2021 r. i składał się z trzech zasadniczych części:

1. opracowanie broszury edukacyjnej adresowanej do kierowców nt. używania alkoholu (przygotowanie materiału merytorycznego, poddanie go ewaluacji oraz przygotowanie wersji końcowej do publikacji);
2. druk broszur;
3. ogólnopolska dystrybucja broszur.

„Loguj się z głową” – materiały do pobrania

Program „Loguj się z głową” – ogólnopolski program edukacyjny jest już dostępny.

Spot ogólnopolskiej kampanii „Bez chemii na drodze”

Jedna decyzja o wypiciu alkoholu lub wzięciu narkotyków może zmienić życie Twoje i wielu innych osób. Zobacz nasz spot kampanijny „Bez chemii na drodze”.

Kampania „Bez chemii na drodze”

W 2020 r. rozpoczęliśmy realizację projektu mającego na celu opracowanie i wdrożenie kampanii edukacyjnej „Bez chemii na drodze”. Kampania powstała z inicjatywy Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. Jej celem jest przeciwdziałanie zjawisku kierowania pojazdami pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych i nowych substancji psychoaktywnych. Adresaci to szerokie grono uczestników ruchu drogowego.

Na potrzeby kampanii przygotowaliśmy m.in. portal internetowy, spot TV i audio, materiały edukacyjne i promocyjne, ulotkę i in. Na bieżąco opracowywane są materiały dla różnych grup odbiorców, m.in. z zakresu wpływu narkotyków na kierowców, konsekwencji prawnych używania narkotyków w ruchu drogowym, modelowania zachowań dotyczących bezpieczeństwa na drodze przez rodziców.

Kampania została zainaugurowana w wakacje. Zapraszamy na: https://bezchemiinadrodze.pl/.

Ogólnopolska kampania „Bez chemii na drodze”

Rozpoczęliśmy ogólnopolską kampanię „Bez chemii na drodze”. Jesteś kierowcą? A może nim będziesz? Jesteś rowerzystą? Jesteś lub bywasz pasażerem? Jesteś rodzicem? Ta kampania jest dla Ciebie.

Nieodpłatne szkolenie dla studentów „Uzależnienia i problemy behawioralne – profilaktyka i terapia”

Fundacja Poza Schematami serdecznie zaprasza studentów na nieodpłatne szkolenie „Uzależnienia i problemy behawioralne – profilaktyka i terapia”

„Moje życie, mój wybór” – zapraszamy do udziału w szkoleniu dla realizatorów programu profilaktycznego

Program „Moje życie, mój wybór” to jeden z nielicznych programów adresowany do młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie w stopniu lekkim i jej rodziców, który ma na celu profilaktykę używania narkotyków.

Zapraszamy do udziału w szkoleniu

Pracowników placówek doskonalenia nauczycieli i poradni psychologiczno-pedagogicznych zapraszamy do udziału w dwudniowym szkoleniu z zakresu profilaktyki uzależnień behawioralnych.

Uzależnienia behawioralne – wstęp do profilaktyki

Cel główny to zwiększenie kompetencji kadry pedagogicznej z zakresu szkolnej profilaktyki uzależnień behawioralnych. Moduł adresowany jest do członków rad pedagogicznych szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Realizatorzy to pracownicy placówek doskonalenia nauczycieli i poradni psychologiczno-pedagogicznych. Program na etapie opracowywania był pilotażowo wdrażany i poddawano go badaniom ewaluacyjnym.

Zasadnicze komponenty modułu to:

• broszura „Szkolna profilaktyka z zakresu problemów behawioralnych. Materiały edukacyjne dla nauczycieli”;
• prezentacja „Uzależnienia behawioralne – wprowadzenie”;
• prezentacja „Uzależnienia behawioralne – profilaktyka w szkole”.

Dobry wybór na początek

W latach 2018 – 2020 Fundacja Poza Schematami realizowała projekt, którego celem było opracowanie programu profilaktycznego dotyczącego używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez młodzież z klas pierwszych szkół ponadpodstawowych. Projekt współfinansowany był przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Przygotowywanie programu podzielono na kilka etapów. W 2018 r. stworzono pilotażową wersję programu pod nazwą „Dobry wybór na początek”, którą poddano jakościowej ewaluacji (6 zogniskowanych wywiadów grupowych). Program przygotowano do wdrażania stacjonarnego.

W 2019 r. przeszkolono pierwszych 10 realizatorów i wdrożono zajęcia w 10 grupach odbiorców. Realizacja programu poddawana była jakościowej i ilościowej ewaluacji (FGI oraz badania ankietowe).

W 2020 r. rozpoczęto kolejną edycję projektu, uwzględniającą rezultaty ewaluacji z 2019 r. W lutym, po przeszkoleniu 10 realizatorów, przystąpiono do wdrażania zmodyfikowanej wersji programu w klasach. Program cieszył się dużym uznaniem wśród odbiorców, niestety z uwagi na sytuację epidemiczną w marcu wstrzymano wdrażanie zajęć w szkołach. We wrześniu podjęto kolejną próbę realizacji „Dobrego wyboru na początek” w grupach docelowych, jednak i tym razem, wraz z ponownym przejściem szkół w tryb pracy zdalnej, edycja została przerwana.

Mimo trudności wdrożeniowych udało się przygotować końcową wersję programu. Autorki programu to: Kinga Sochocka i Karolina Van Laere.

Program ma za zadanie ukształtowanie u uczniów wiedzy i umiejętności, które sprzyjają ograniczeniu używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych, a w szcze­gólności – opóźnieniu inicjacji alkoholowej i innych sub­stancji psychoaktywnych lub rezygnacji z używania napojów alkoholowych i innych substancji psychoaktywnych.

Program składa się z:

• dwugodzinnego spotkania informacyjno-edukacyjnego dla rodziców i opiekunów,
• dwunastu cotygodniowych, jednogodzinnych zajęć z młodzieżą,
• trzygodzinnego spotkania podsumowującego dla mło­dzieży w formie debaty oksfordzkiej.

Realizatorzy, uczniowie i ich rodzice/opiekunowie otrzymują w ramach wdrażania programu specjalnie przygotowane publikacje.

Realizatorem programu może zostać nauczyciel, psycholog lub pedagog pracujący z młodzieżą w szkole ponadpodsta­wowej w klasie pierwszej. Aby zostać realizatorem progra­mu, należy wziąć udział w jednodniowym szkoleniu.

Uzależnienia i problemy behawioralne – profilaktyka i terapia

Celem jest zwiększenie poziomu wiedzy uczestników w zakresie profilaktyki oraz terapii uzależnień behawioralnych. Szkolenie ma charakter wykładowo-warsztatowy i adresowane jest do studentów medycyny, psychologii, pedagogiki, resocjalizacji i pracy socjalnej. Zajęcia realizowane są w trzydniowym cyklu.

Przeprowadzone w 2020 r. szkolenia zostały przez studentów zewaluowane jako przydatne w poszerzaniu ich wiedzy i umiejętności. Także wysoko oceniono kompetencje kadry (jej przygotowanie i komunikatywność), co przełożyło się na uznanie zajęć jako atrakcyjnych dla uczestników. Niemal wszyscy pytani uznali, że spełnili swoje oczekiwania związane z udziałem w zajęciach w dużym bądź bardzo dużym stopniu albo całkowicie.

Analiza odpowiedzi na pytania ewaluacyjne dotyczące zakresów nabytych kompetencji pokazała, że szkolenie przyniosło spodziewane rezultaty. Dominowały wskazania na dwie najwyższe noty na skali (zaledwie w jednym przypadku, na 434 wystawione oceny szczegółowe, wybrano wartość najniższą).

Projekt „Nie-zależni: razem i osobno”

Dlaczego opracowano ten program?

• Gdyż istnieje wyraźny niedobór programów profilaktycznych, opartych na naukowych podstawach, uwzględniających potrzeby młodzieży z niepełnosprawnością słuchową.

Etapy realizacji projektu

Rok 2018:

• opracowano przegląd literatury dotyczący problemu używania substancji psychoaktywnych i środków zastępczych przez młodzież niesłyszącą oraz słabosłyszącą;
• przeprowadzono jakościową diagnozę, której celem było poznanie charakterystyki problemu używania środków odurzających, nowych substancji psychoaktywnych i środków zastępczych przez grupę docelową projektu oraz możliwości i potrzeb z zakresu profilaktyki szkolnej używania tych substancji,
• rozpoczęto prace nad opracowaniem programu profilaktycznego i materiałów edukacyjnych w wersji cyfrowej oraz papierowej.

Lata 2019 – 2020:

• przygotowano pierwszą wersję programu;
• przeprowadzono pilotażowe wdrożenie programu wraz z ewaluacją;
• opracowano końcową wersję programu profilaktycznego pod nazwą "Jestem sobą i jestem razem z innymi", przeprowadzono szkolenie dla realizatorów i wdrożono końcową wersję programu w szkołach.

Smak życia, czyli debata o dopalaczach

Celem projektu było opracowanie uaktualnionej wersji programu profilaktycznego autorstwa Krzysztofa Andrzeja Wojcieszka „Smak życia, czyli debata o dopalaczach”. Odbiorcy projektu to młodzież w wieku 15–18 lat.

Projekt realizowany był za pośrednictwem wieloetapowego kompleksu działań obejmujących przegląd literatury, analizę kolejnych wersji programu wraz z różnymi formami ewaluacji. W efekcie nastąpiło opracowanie końcowych wersji podręcznika dla realizatorów, materiałów dla uczestników programu (młodzieży, rodziców, nauczycieli), narzędzi do monitorowania jakości wdrożeń i ewaluacji programu.

Loguj się z głową – ogólnopolski program edukacyjny

Program ma za zadanie ukształtowanie u dzieci i młodzieży szkolnej wiedzy i umiejętności, które sprzyjają bezpiecznemu korzystaniu z Internetu i mediów elektronicznych oraz chronią przed e-uzależnieniami.

Adresatami projektu jest pięć grup: 1) dzieci uczące się w klasach I-III szkół podstawowych oraz 2) uczniowie klas IV-VI szkół podstawowych, 3) młodzież uczęszczająca do klas VII-VIII szkół podstawowych, 4) młodzież szkół ponadpodstawowych oraz 5) rodzice. Program mogą realizować pracownicy oświaty zatrudnieni w szkołach bez konieczności dodatkowego szkolenia.

Kilka słów o poszczególnych modułach programu

W klasach I-III uczniowie z pomocą szeryfa Cyberzachodu i pani szeryfowej stawiają czoła Dzikiej Bandzie – zagrożeniom związanym z używaniem Internetu i mediów cyfrowych, a także uczą się radzenia z emocjami i komunikowania się językiem żyrafy. Do realizacji zajęć potrzebna jest pomoc dydaktyczna w postaci wydanej przez nas publikacji, która jest dostępna do bezpłatnego pobrania: https://fundacjapozaschematami.pl/wp-content/uploads/rysia-i-tolek-na-cyberzachodzie.pdf (publikacja ta miała już kilka wydań, które każdorazowo były wysyłane przez naszą Fundację do publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych).

Uczniowie klas IV-VI przyglądają się takim zagadnieniom jak nadużywanie mediów cyfrowych i cyberprzemoc, radzenie sobie z emocjami, radzenie sobie ze stresem. Poznają również sposoby na budowanie adekwatnej samooceny. Proponowane w ramach poruszanej tematyki zadania mogą stać się pomocne w realizowaniu działań mających na celu zapobieganie przemocy rówieśniczej zarówno online, jak i offline.

Z kolei uczniowie klas VII – VIII mają okazję przyjrzeć się własnym wzorcom korzystania z nowych technologii, dowiadują się, jakie sygnały mogą wskazywać na problemowe używanie Internetu i gier komputerowych. Zdobywają również wiedzę na temat efektywnego zarządzania własnym czasem i równoważenia aktywności online i offline.

Zajęcia dla uczniów klas szkół ponadpodstawowych zogniskowane zostały wokół czterech tematów: rozpoznania mechanizmów sprzyjających angażowaniu się w e-hazard i nadużywaniu gier komputerowych, rozwijania umiejętności radzenia sobie ze stresem, autoanalizy własnego zaabsorbowania nowymi technologiami oraz równoważenia aktywności online i offline.

Program dostępny jest na stronie:

https://www.gov.pl/web/nauka/loguj-sie-z-glowa-czyli-jak-bezpiecznie-korzystac-z-internetu

Pomysłownik Cyber-Zucha

Celem projektu było opracowanie i wydanie pakietów edukacyjnych dla dzieci. Materiały te mają za zadanie wspieranie kształtowania u dzieci w wieku powyżej 3 do 6 lat umiejętności bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów cyfrowych oraz chronienie przed nałogowymi zachowaniami w przyszłości.

Materiały zostały opracowywane w formie zestawu puzzli (w pudełku wraz z kartami i planszą) do samodzielnego układania kompozycji przez dzieci oraz dwóch broszur – jednej adresowanej do dzieci, drugiej do wychowawców i rodziców. Treści edukacyjno-profilaktyczne w broszurze dla dzieci są wplatane w historię przygód dwojga przedszkolaków, którzy odkrywają tajemnice cyberświata, dążąc do uwolnienia z rąk Cyber-Wiedźmy uwięzionych przez nią dzieci.

Materiały nieodpłatnie rozdystrybuowano do blisko 500 publicznych przedszkoli.

Portal Mądra Ochrona – Mniejsze Ryzyko

Zapraszamy do korzystania z portalu internetowego Fundacji Poza Schematami: madraochrona.pl. Portal adresowany jest do rodziców posiadających dzieci w różnym wieku, a także do osób planujących dziecko.

Znajdziesz mnie?

Zapraszamy do skorzystania z innowacyjnego narzędzia do pracy profilaktycznej z młodzieżą w postaci bezpłatnej aplikacji profilaktyczno-edukacyjnej na urządzenia mobilne i komputery stacjonarne „Znajdziesz mnie?”

Publikacja „Jak wspomagać dziecko z FASD w edukacji”

Fundacja Poza Schematami, realizując zadanie powierzone przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w ramach Narodowego Programu Zdrowia, wydaje publikację pt. „Jak wspomagać dziecko z FASD w edukacji”.

Mądra Ochrona – Mniejsze Ryzyko

Co mogą znaleźć nauczyciele i specjaliści pracujący z dziećmi i młodzieżą?

Co oferujemy rodzicom?

Baza sprawdzonej wiedzy madraochrona.pl

Dbanie o dobry rozwój dziecka czy nastolatka jest niemałym wyzwaniem dla nas, dorosłych. Czasem najzwyczajniej w świecie nie wie się, co myśleć o różnych sytuacjach i co w związku z nimi robić.

Portal „Mądra ochrona, mniejsze ryzyko”

Pracujesz z dziećmi i młodzieżą? Zależy Ci na tym, aby chronić swoich podopiecznych przed zagrożeniami związanymi z używaniem alkoholu i innych substancji psychoaktywnych? Śledź informacje o naszym nowym projekcie!

Pierwsze szkolenie realizatorów programu „Moje życie, mój wybór” już za nami!

Na zlecenie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii przeszkoliliśmy pierwszych szesnastu realizatorów opracowanego przez nas programu profilaktycznego "Moje życie, mój wybór". Szkolenie odbyło się w Warszawie w dniach 21 - 22 marca 2018r.

Program profilaktyczny „Moje życie, mój wybór”

• zdobyciu wiedzy temat zagrożeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych,
• wzmacnianiu pozytywnego obraz siebie,
• rozwijaniu umiejętności komunikowania się bez przemocy,
• poznaniu konstruktywnych sposobów radzenia sobie z emocjami i agresją,
• rozwijaniu umiejętności aktywnego zagospodarowywania czasu wolnego.

• Realizacja programu Moje życie, mój wybór została zaplanowana na 11 tygodni. W ramach programu odbywają się:
• spotkanie wprowadzające z rodzicami/opiekunami nastolatków,
• dziewięć cotygodniowych zajęć z młodzieżą, uzupełnionych o zadania do indywidualnej pracy uczniów lub pracy uczniów z rodzicami/opiekunami,
• zajęcia warsztatowe dla rodziców/opiekunów,
• spotkanie podsumowujące dla młodzieży w formie gry grupowej.

Zostań realizatorem

Aplikacja „Rysia i Tolek w Cyberświecie”

Skąd można pobrać aplikację?

• Google play – na urządzenia z systemem Android (smartfony i tablety)
• App Store – na urządzenia z systemem iOS (smartfony i tablety)

Informacje dla nauczyciela

Informacje dla rodzica i opiekuna

• memo - gra, za sprawą której dziecko pozna kilka ciekawostek na temat wykonywania czynności dawniej i dzisiaj
• gry zręcznościowe - dzięki nim dziecko pozna zasady bezpiecznego użytkowania mediów elektronicznych oraz konsekwencje ich nieprzestrzegania
• zgaduj zgadula – zabawa uwrażliwia młodych użytkowników na niebezpieczeństwa związane z kontaktem z nieznajomymi internautami
• planowanie dnia - narzędzie, z pomocą którego dziecko będzie uczyło się zarządzania swoim wolnym czasem i rozwijało umiejętności racjonalnego korzystania z mediów elektronicznych interaktywne zabawy - rozwijają u dziecka umiejętność rozpoznawania emocji, uwrażliwiają na ich różnorodność, wyjaśniają ich rolę w codziennym życiu, podpowiadają, w jaki sposób można sobie z nimi radzić
• interaktywna historyjka - uświadamia, w jaki sposób nasze reakcje wpływają na zachowania innych, w tym w sytuacjach konfliktowych z rówieśnikami
• zabawa w przyporządkowywanie - rozwija umiejętność porozumiewania się bez przemocy w Internecie i poza nim
• zmapowana nawigacja - na każdym etapie gry dziecko może kontrolować i obserwować poczynione przez siebie postępy, a po zakończeniu danego etapu i zdobyciu dźwięku, może powrócić do wcześniejszych, wybranych przez siebie aktywności.

Gdy nastolatkowie sięgają po alkohol

• podniesienie kompetencji wychowawczych rodziców i opiekunów nastolatków,
• wzmocnienie wśród rodziców i opiekunów poczucia wpływu na przeciwdziałanie sięganiu po alkohol przez ich dzieci,
• zwiększenie wiedzy rodziców i opiekunów na temat zagrożeń związanych z piciem alkoholu przez młodych ludzi.

Co zawiera pakiet edukacyjny dla rodziców i opiekunów?

• Zrozumieć nastolatka Karolina Van Laere – zawarte w publikacji zagadnienia dotyczą specyfiki zmian zachodzących w okresie dorastania, w tym tych dotyczących relacji z rodzicami. Czytelnik otrzyma praktyczne wskazówki pomocne w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach w relacji z nastoletnim dzieckiem.
• Alkohol to zawsze ryzyko dr Agnieszka Pisarska – broszura zawiera informacje o skali zjawiska oraz konsekwencjach picia alkoholu przez młodzież. Czytelnik znajdzie w niej praktyczne wskazówki do prowadzenia rozmów z nastolatkiem o zagrożeniach związanych z piciem alkoholu.
• Mądra ochrona – mniejsze ryzyko Anna Borucka – opracowanie zawiera wiedzę o czynnikach ryzyka i czynnikach chroniących młodzież przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. Broszura została poszerzona o praktyczne ćwiczenia i wskazówki wzmacniające u dziecka takie kompetencje psychospołeczne.
• Dobre wsparcie plus rozważna kontrola Janina Węgrzecka-Giluń – broszura dotyczy zagadnień związanych z budowaniem przez rodzica lub opiekuna pozytywnej więzi z nastolatkiem. Czytelnik znajdzie w niej praktyczne wskazówki dotyczące sposobów komunikowania i udzielania wsparcia oraz wyznaczania granic w życiu nastolatka.
• Twój nastolatek a alkohol. Rodzicielskie interwencje Joanna Sakowska – opracowanie w przystępny i praktyczny sposób porusza zagadnienia związane z prowadzeniem skutecznych rozmów interwencyjnych przez rodziców i opiekunów w sytuacji, gdy nastolatek sięga po alkohol.
• Jak i gdzie szukać pomocy? Poradnik dla rodziców i opiekunów Kinga Sochocka – publikacja zawiera informacje na temat miejsc świadczących pomoc psychologiczną nastolatkom pijącym alkohol. Czytelnik znajdzie w niej praktyczne wskazówki dotyczące prowadzenia rozmowy z nastolatkiem o konieczności skorzystania z konsultacji u specjalisty.

• Rodzice a alkohol. Jak być dobrym wzorem dla nastolatka? dr Agnieszka Pisarska
• Jak alkohol wpływa na rozwój mózgu nastolatka? Karolina Van Laere
• Jak nauczyć nastolatka podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących alkoholu? Anna Borucka
• Jak nauczyć nastolatka radzenia sobie z presją rówieśniczą dotyczącą alkoholu? Kinga Sochocka
• Jak rozmawiać z nastolatkiem, który zaprzecza piciu alkoholu? Joanna Sakowska
• Jak nauczyć nastolatka radzenia sobie ze stresem? Janina Węgrzecka-Giluń

Program profilaktyczny „Wspólne kroki w Cyberświecie”

• wzmocnienie umiejętności radzenia sobie z emocjami,
• wzmocnienie umiejętności komunikowania się i budowania relacji,
• zwiększenie wiedzy i umiejętności na temat bezpiecznego korzystania
z Internetu i innych mediów elektronicznych,
• zwiększenie wiedzy na temat zagrożeń wiążących się
z korzystaniem z Internetu
i mediów elektronicznych, w tym: cyberprzemocy, hejtowania i innych zachowań antyspołecznych w sieci.

• spotkania wprowadzającego z rodzicami/opiekunami,
• dziesięciu cotygodniowych 45-minutowych zajęć
z dziećmi,
• 3-godzinnego spotkania podsumowującego z dziećmi i ich rodzicami/opiekunami.

• podręcznik dla realizatora wraz z kartami pracy do powielania,
• ilustrowana publikacja dla dzieci, zawierająca zadania domowe do wspólnego wykonania z rodzicami/opiekunami,
• publikacja skierowana do rodziców/opiekunów.

Zostań realizatorem

„Rysia i Tolek w Krainie Zdrowych Nawyków”

• Rysia i Tolek w Krainie Zdrowych Nawyków,
• Jak chronić swoje dziecko przed nałogowymi zachowaniami? Poradnik dla rodziców.

„Rysia i Tolek na Cyberzachodzie”

• Rysia i Tolek na Cyberzachodzie (skierowana do dzieci)
• Kreatywna profilaktyka dla najmłodszych. Poradnik dla realizatorów zajęć (skierowana do specjalistów)

• podniesienie wiedzy dzieci na temat bezpiecznego korzystania z mediów elektronicznych oraz zagrożeń związanych z ich używaniem,
• rozwinięcie kompetencji psychospołecznych dzieci w obszarze radzenia sobie z emocjami, komunikowania się z innymi ludźmi i budowania relacji (czynniki chroniące),
• podniesienie kompetencji specjalistów pracujących z dziećmi w klasach „0” z zakresu profilaktyce uzależnień behawioralnych.

Czynniki chroniące w profilaktyce uzależnień behawioralnych

• BHP użytkownika mediów elektronicznych
• Miłość a elektroniczna fascynacja
• Profilaktyka uzależnień behawioralnych wśród młodzieży gimnazjalnej (nowe wydanie pod tytułem Profilaktyka uzależnień behawioralnych wśród młodzieży szkolnej)

• zwiększenie wiedzy i umiejętności młodzieży w zakresie czynników ryzyka i chroniących związanych z nadmiernym korzystaniem z mediów elektronicznych;
• podniesienie kompetencji specjalistów pracujących z młodzieżą z zakresu profilaktyki uzależnień behawioralnych.

• jednej publikacji skierowanej do specjalistów pracujących z młodzieżą: Profilaktyka uzależnień behawioralnych wśród młodzieży szkolnej,
• dwóch publikacji skierowanych do młodzieży szkolnej: BHP użytkownika mediów elektronicznych oraz Miłość a elektroniczna fascynacja.

„Integracja poza schematami”

Szkolenia dla nauczycieli z zakresu FASD

• skala problemu związanego z piciem alkoholu przez kobiety w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem picia alkoholu w czasie ciąży,
• szkody zdrowotne wynikające z picia alkoholu w czasie ciąży,
• funkcjonowanie dziecka ze Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych (FASD),
• przykłady działań edukacyjno-informacyjnych w zakresie profilaktyki picia alkoholu przez kobiety w ciąży, w tym omówienie programu profilaktycznego Biorę odpowiedzialność.